महिला सरपंच पतीच्या मनमानीला आळा घालावा! ग्रामपंचायतींसाठी हा नवा शासन आदेश आहे
महिला सरपंचांच्या कामात पती आणि नातवंडांच्या हस्तक्षेपाबाबत गावात खळबळ उडाली आहे. मात्र आता महिला सरपंचांचे पती किंवा नातेवाईक ग्रामपंचायतींच्या कामकाजावर नियंत्रण ठेवणार आहेत.
या संदर्भात शासनाने ग्रामपंचायतींसाठी नवा आदेश जारी केला आहे. अशी लूटमार उघडकीस आल्याने कारवाईचे आदेश देण्यात आले आहेत.
जिल्हा परिषदेतील विविध अधिकारी व कर्मचाऱ्यांना संबंधित जिल्हा परिषदेचे अधिकारी, सदस्य व त्यांच्या नातेवाईकांकडून अपमानास्पद वागणूक दिली जात असल्याचे शासनाच्या निदर्शनास आले आहे.
यानंतर जिल्हा परिषदेची विकासकामे लवकर व्हावीत यासाठी अधिकाऱ्यांनी स्वत:ची कामे करावीत. त्याचे जवळचे नातेवाईक कार्यालयीन कामात हस्तक्षेप करतील
ग्रामविकास आणि जलसंधारण विभागाने 6 जुलै 2023 रोजी जिल्हा परिषद पंचायत समिती आणि ग्रामपंचायत कार्यालयांसाठी आचारसंहिता लागू करण्याचा निर्णय घेतला होता जेणेकरून अधिकाऱ्यांनी त्यांच्या कार्यालयात बसू नये.
त्या आचारसंहितेचा भंग झाल्यास जिल्हा परिषद आणि पंचायत समितीमधील अधिकारी तसेच ग्रामपंचायत सदस्यांवर कारवाई करण्याचे अधिकार महाराष्ट्र जिल्हा परिषद, पंचायत समिती (पीठासीन प्राधिकरण) यांना देण्यात आले आहेत.
गैरप्रकाराची चौकशी करून सरपंच, उपसरपंच आणि सदस्यांवर कारवाई करण्याचे अधिकार विभागीय आयुक्तांना देण्यात आले आहेत.
या पार्श्वभूमीवर महिला सरपंचांचे पती किंवा नातेवाईक हे करू शकतात, असा नवा शासन आदेश जारी करण्यात आला आहे.
कार्यालयीन कामात व्यत्यय आणू नका. मुख्यत: कमी शिकलेले किंवा बाहेर जाण्याची सवय नसल्यामुळे तेथील कामात व्यत्यय येतो.
महिलांच्या कामात अशा प्रकारे ढवळाढवळ करणाऱ्या पती किंवा नातेवाईकांवर कठोर कारवाई करण्याचा इशारा सरकारने आदेशात दिला आहे.
ग्रामपंचायतींमधील सरपंचपदाची लूट थांबली
स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीत महिलांना ५० टक्के आरक्षण जाहीर झाले आहे. त्यामुळे अनेक ठिकाणी सरपंच पदे महिलांसाठी राखीव आहेत.
अशा स्थितीत पत्नीला निवडणुकीसाठी उमेदवारी दिली जाते. पतिराज सर्व काम सांभाळतो. पती किंवा नातेवाईकांच्या हस्तक्षेपाविरोधात अनेक आंदोलने झाली.
त्यामुळे महिला आरक्षणाचा उद्देश आता अर्थपूर्ण राहिलेला नाही. ही बाब लक्षात घेऊन राज्य सरकारने ग्रामपंचायतीच्या कामकाजात हस्तक्षेप करणाऱ्या महिला सरपंचाचे पती किंवा अन्य नातेवाईकांवर कायदेशीर कारवाई करण्याची तरतूद केली आहे. त्यामुळे भविष्यात महिला सरपंच पतींची बदनामी कमी होणार आहे.
पतिराजही ग्रामसभेत बसतात
ग्रामसभेतही महिला सरपंचाचा पती किंवा नातेवाईक समोरच्या खुर्चीवर बसतात. ग्रामपंचायतीमध्ये आलेल्या प्रस्तावांवरही सरपंच पाटी निर्णय घेतात. काही ठिकाणी पतिराज सभांना बसतात.
ते आता बंद होणार आहे. तसेच त्यांच्या नातेवाईकांना सरपंचाच्या दालनात बसता येत नाही किंवा तेथे चर्चा करून कोणताही निर्णय घेता येत नाही.